Ayçiçeği İstatistikleri
Ayçiçeği İstatistikleri 2000-2023
| Piyasa yılı | Üretim (Ton) | Ekilen alan (Hektar) | İthalat (Ton) | İhracat (Ton) | Yeterlilik derecesi (%) |
|---|---|---|---|---|---|
| 2000/'01 | 800 000 | 542 000 | 552 207 | 196 714 | 70,1 |
| 2001/'02 | 650 000 | 510 000 | 823 505 | 102 212 | 43,2 |
| 2002/'03 | 850 000 | 550 000 | 327 762 | 169 369 | 84,8 |
| 2003/'04 | 800 000 | 545 000 | 944 127 | 169 895 | 52,9 |
| 2004/'05 | 900 000 | 550 000 | 960 961 | 158 180 | 51,6 |
| 2005/'06 | 975 000 | 566 000 | 1 695 457 | 311 879 | 40,3 |
| 2006/'07 | 1 118 000 | 585 400 | 912 244 | 116 162 | 56,9 |
| 2007/'08 | 854 407 | 554 678 | 1 475 301 | 206 089 | 38,3 |
| 2008/'09 | 992 000 | 580 000 | 1 675 655 | 416 720 | 46,6 |
| 2009/'10 | 1 057 125 | 584 000 | 1 263 131 | 228 269 | 49,4 |
| 2010/'11 | 1 320 000 | 641 400 | 1 851 283 | 507 523 | 52,4 |
| 2011/'12 | 1 335 000 | 655 700 | 2 694 600 | 870 296 | 42,2 |
| 2012/'13 | 1 370 000 | 604 616 | 2 506 685 | 924 659 | 52,5 |
| 2013/'14 | 1 523 000 | 609 784 | 2 800 496 | 1 827 004 | 59,1 |
| 2014/'15 | 1 637 900 | 657 458 | 2 798 851 | 1 968 341 | 73,4 |
| 2015/'16 | 1 680 700 | 685 317 | 2 361 849 | 1 833 068 | 78,9 |
| 2016/'17 | 1 670 716 | 720 108 | 2 864 007 | 1 974 923 | 64,0 |
| 2017/'18 | 1 964 385 | 779 622 | 2 166 770 | 1 202 958 | 64,3 |
| 2018/'19 | 1 949 229 | 734 465 | 2 747 417 | 1 619 493 | 66,4 |
| 2019/'20 | 2 100 000 | 752 632 | 3 301 308 | 1 939 887 | 60,1 |
| 2020/'21 | 2 067 004 | 728 854 | 3 135 431 | 2 024 944 | 62,5 |
| 2021/'22 | 2 415 000 | 901 154 | 4 406 760 | 2 764 529 | 59,6 |
| 2022/'23 | 2 550 000 | 980 974 | |||
| 2023/'24 | 2 198 000 | 952 605 |
Üretim açısından dünyanın en büyük ayçiçeği üreticisi Rusya’dır, onu Ukrayna ve Arjantin takip etmektedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’ne (FAO) göre, 2020 yılında küresel ayçiçeği üretimi yaklaşık 43,5 milyon tondur.
İhracat açısından bakıldığında, ay çekirdeği ve yağının ana ihracatçıları Rusya, Ukrayna ve Arjantin’dir. Ayçiçeği ihracatının ana destinasyonları Avrupa Birliği, Hindistan ve Çin’dir.
Türkiye, önemli bir ayçiçeği üreticisidir ve yüksek kaliteli ayçekirdeği ve yağı ile tanınır. İhracat açısından, Türkiye, ana destinasyonlar Avrupa Birliği, Rusya ve Mısır olmak üzere, ayçekirdeği ve yağının önemli bir ihracatçısıdır. Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) göre, 2020 yılında Türkiye’den ayçekirdeği ve yağının toplam ihracat değeri yaklaşık 1,6 milyar dolar oldu.
Ayçiçekleri, Kuzey Amerika’ya özgü bir çiçekli bitki türüdür. Çapları 12 inç’e kadar ulaşabilen büyük, parlak sarı çiçekleri ile tanınırlar. Ayçiçeği aynı zamanda Kansas eyaletinin çiçeğidir. Ayçekirdeği popüler bir atıştırmalıktır ve ayrıca ekmek, kraker ve granola gibi birçok gıda ürününde bileşen olarak kullanılır. Tekli doymamış ve çoklu doymamış yağlar gibi sağlıklı yağların yanı sıra iyi bir E vitamini, magnezyum ve selenyum kaynağıdırlar. Ayçiçek yağı, yüksek bir dumanlanma noktasına ve hafif bir tada sahip olduğu için yemeklik yağ olarak da yaygın olarak kullanılır.
Ayçiçekleri ayrıca kozmetikte ve biyoyakıt kaynağı olarak kullanılır. Büyümeleri nispeten kolaydır ve genellikle tohumlarının yanı sıra süs amaçlı yetiştirilirler. Bazı araştırmalar, ayçiçeği çekirdeği veya yağı tüketmenin kalp hastalığı riskini azaltmak, sağlıklı cildi desteklemek ve sağlıklı sindirimi desteklemek gibi sağlık yararları olabileceğini düşündürmektedir.
Kaynak / Turkstat – Eurostat – FAO
