Şeker Pancarı Yetiştiriciliği

Tarla seçimi:

Topraktan bol besin maddesi kaldırdığından, tarla seçimine dikkat edilmelidir. Sulanabilir besin maddelerince zengin, organik maddece yüksek, hafif kumsal olmalı, ağır killi toprakları sevmez.

Münavebe:

Genelde 4 yıllık münavebe sistemi içerisinde üretilir. Toprakta bitki besin maddelerinin dengeli kullanılması hastalık ve zararlıların çoğalmaması bakımından çok önemlidir.

Tarla hazırlığı:

Tarla hazırlığı, bir yıl önceden ön bitkinin hasadı ile başlar. Hububat hasadından hemen hemen sonra tarla gölge tavında iken, disk harrow çekilir. Arkasından hemen sulama yapılır.20-25 gün sonra, sulama sonucu tarlada bulunan yabani otlar ve hububat hasadından kalan tohumlar çimlenir. Tarla tava geldiğinde hemen derince sürülmeli. Kasım ayında taban gübresinin 2/3ü atılıp, ikinci sürüm yapılır. Sonbahar sürümü mutlaka yapılmalıdır. Sonbahar sürümü yapılan tarlalarda, sonbahar ve kış yağışlarından daha fazla istifade edilir. Sonbahar gübrelerinin toprak altına karışmasını sağlar. İlkbaharda daha kolay tarla ve tohum yatağı hazırlığı yapılır.

İlkbahar tohum yatağı hazırlığı:

İlkbaharda taban gübresinin 1/3 ü ile azotlu gübrenin yarısı tarlaya atılarak, kombi sürümler düzgünce çekilir. Sonbaharda herhangi bir nedenle tarla sürülmemişse, taban gübresinin tamamı ve üst gübrenin (azotlu)gübrelerin yarısı tarlaya atılıp, iyi bir sürüm yapılmalıdır. Sonra kombi sürümlerle tohum yatağı hazırlanır. Hafif topraklarda merdane çekilir. Bu işler yapılırken toprağın tavlı olması gerekir. Tarlalar uzun süre aynı derinlikte sürülmesine bağlı olarak taban taşı oluşur. Bu da pancarın derinlerine inmesine mani olur v e çatallanma meydana getirir. Bu sebeple taban taşının 3-4 yılda bir derince patlatıcı çizelle veya dip kazanla derinden sürülmelidir.

Ekim:

Ekim mümkün olduğunca Konya için 15 Marttan itibaren toprak tavında iken yapılmalıdır. Ekim zamanında toprakta tav yoksa, ekimden hemen sonra yağmurlama sulama ile infaş sulama yapılmalıdır. Tarlada yabancı ot çıkıyorsa ekim öncesi veya sonrası ı ot çıkıyorsa, ekim öncesi veya ekim sonrası herbisit kullanılmalıdır. Yabancı ot mücadelesi yapılmazsa, infaştan sonra genç pancar fidesini boğarak gelişmesini engeller ve verimi düşürür. Ekim derinliği 3-4 cm olmalı ve hafif kumsal, erozyona açık topraklar, ekim sonrasında merdane ile bastırılmalıdır. ekim tavında yapılmalı, ideal bitki sıklığına ulaşmada en iyi neticeyi verecektir. İyi bir ekimin yapılması için, havalı pnömatik mimzerler tercih edilmelidir.

Bakım ve mücadele:

Pancarın yabancı ot,hastalık ve zararlılara karşı ekimden hasada dönünceye kadar geçen süre içinde korunmasıdır. Mücadele tohum ilaçlamasıyla başlar,hastalık ve zararlı böcek etmenlerinin yok edilmesiyle devam eder. Özellikle pancar çıkış dönemlerinde pire ve toprak altı zararlılarına karşı iyi mücadele edilmelidir. Çapalama ile hem yabancı otlara karşı mücadele yapılır,hem de toprağın kaymak tabakasının kırılması ve havalanması sağlanır. Seyreltme ve tekleme: Üründe ve rim ve kaliteyi arttırmanın yolu bitki sıklığının iyi ayarlanmasıdır. Pancar üreticisini sonuca götüren konu bitki sıklığıdır. Teklemeye 4 yapraklı iken başlanmalı,iki bitki aralığı 20-25 cm olmalıdır. Bu durumda dekarda 10.000 bitki var demektir. Ancak kuvvetli ve ağır topraklarda dekara 8.000 kadar bitki sayısında önemli bir düşme olmamaktadır.

Gübreleme:

Şekerpancarında verim ve kaliteyi etkileyen faktörlerin başında gübreler ve sulamadır. Gübrelemede azotlu, fosforlu ve potaslı gübreler dikkate alınmalıdır. Gübrelemede esas noktalardan biriside bitki be sin maddelerinin, bitkinin ihtiyacına göre zamanında belli bir miktarda verilmesi olmalıdır. Fazla verilirse toprağın yapını bozar, sertleşmesine ve çoraklaşmaya neden olur. Özellikle ihtiyaçtan fazla azotlu gübre kullanırsa yaprak kök dengesini bozduğu gibi, kaliteyi ve polarıda düşürür. Fosforlu ve potaslı gübrelerin ekimden önce verilirse pancarda verim, kalite ve dayanıklılığın artmasını sağlayacaktır. Sonbaharda dekara saf olarak toprak altına fosforlu gübreler 14- 16 kg, potastan ise 8-10 kg verilmelidir. Azot ise bitkinin ihtiyacına göre, toprak analizinin yapılmasından geçer. Organik hayvan gübresinden, 2-3 yılda bir dekara 2-4 ton atılmalıdır.

Sulama:

Fazla sulamadan kaçınılmalı, su toprağın ve iklimin durumuna göre bitkinin istediği kadar verilmelidir. Pancarın yetiştirme döneminde tükettiği su miktarı 700-800 mm’dir. Her sulamada yaklaşık 100-130 mm su verilmelidir. Sulamayı tansiyometre kullanarak sulama zamanını tespit edebiliriz. Çiftçilerimizin diğer bir yöntemi de, gündüzleri tarlaya serilen(bayılan) yapraklar akşamları ayağa kalkmıyorsa pratik olarak sulamanın geldiği kanaati oluşur. Pancara ilk suyun geç verilmesi önerilir. Pancarın kökünün iyi gelişmesine yardımcı olur. Orta Anadolu’da toplam sulama sayısı 6-7yi geçmemelidir. Son sulama suyu hasattan 1 0 – 1 5 gün önce verilmelidir. Sulama şekli ise salma yerine yağmurlama, en iyisi damlama ile sulamadır. Damlama sulama su miktarı olarak % 50 avantajlıdır.