Organik Tarım Hakkında Neler Biliyoruz ?

Eylül 14, 2021 Stat Agri

Organik Üretim İnceleme Başlıkları

Üretimde kimyasal girdi kullanmadan, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı tarımsal üretim biçimidir. Organik Tarım Kanun ve Yönetmelik esaslarına göre üretilen bitkisel ve hayvansal tüm ürünleri kapsar. Üretim ve doğadan toplama şeklinde olabilir.

Organik tarımın amacı;

Toprak ve su kaynakları ile havayı kirletmeden, çevre, bitki, hayvan ve insan sağlığını korumaktır.

Organik Tarım Geçiş Süreci:

18.08.2010 tarih ve 27676 sayılı “Organik Tarımının Esasları ve Uygulamasına İlişkin Yönetmelik” hükümlerince organik tarım üretimine başlanmasından, organik ürünün sertifikalandırılmasına kadar geçen dönemdir. (Kaynak: Tarım ve Orman Bakanlığı)

Organik tarımda 2 çeşit sertifika kullanılmaktadır. Geçiş sürecindeki çiftçilerin aldığı ilk kontrolle alınan ve organik üretim sertifikası Geçiş süreci çiftçileri de dahil edildiğinde 2019 yılında 2005 yılına göre 5,2 kat artış vardır. Geçiş sürecindekiler dahil edilmediğinde 2019 yılındaki çiftçi sayısı 53.782 dir.
Organik Tarım Müteşebbis Sertifikası, sözleşme imzaladıktan sonra yapılan ilk kontrolde uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından verilen sertifikadır. Bu sertifika ürettiği ürünün organik olduğunu belgelememekte olup organik tarım faaliyeti yaptığını göstermektedir
2005 yılına göre %167,8 oranında artış yaşanırken, 2014 yılından itibaren artış azalma eğilimi göstermektedir. Dikkat edilmesi gereken 2014 yılına göre 2019 yılında %35,2 azalma olmasıdır.
Organik tarım yapan bir (1) çiftçi başına düşen ortalama organik tarım alanı 2019 yılında 6,48 ha, 2015 yılında bu rakam 8,51 ha olmuştur. Düşüş nedeni; çiftçi sayısı %46,4 artarken, organik alan sadece %11,4 artmıştır.
2015 yılına göre Organik üretim miktarı 4,82 kat artarken, 2018 yılına göre %14,4 oranında azalmıştır. Doğadan toplanan ürünler ve geçiş süreci ürünleri dahil edilmiştir.

Organik tarımdan ne anlamalıyız, organik ürünü nasıl anlarız ve dünyadaki organik tarım durumu nedir?

Organik tarım; 5262 sayılı Organik Tarım Kanuna dayanılarak çıkarılan yönetmelik kapsamında yapılmaktadır. Bu üretim sisteminde yönetmelikler çerçevesinde izin verilen girdilerin kullanıldığı, üretimden tüketime kadar her aşaması kontrollü ve sertifikalı, izlenebilirliği olan bir üretimdir.
Organik tarımda iki çeşit sertifika vardır. Birincisi Müteşebbis ikincisi de Ürün Sertifikasıdır. Müteşebbis Sertifikası, yetkilendirilmiş kuruluş ile sözleşme imzaladıktan sonra yapılan ilk kontrolle uygun görülmesi halinde yetkilendirilmiş kuruluş tarafından verilen sertifikadır. Verilen bu sertifika müteşebbisin ürettiği ürünün organik olduğunu belgelememekte olup müteşebbisin organik tarım faaliyeti yaptığını göstermektedir.
Ürün sertifikası ise bütün kontrol yöntemlerinin uygulanması sonucu organik ürünün ve organik girdinin mevzuata uygun olduğunu gösteren belgedir.
Organik ürünlerin ürün sertifikası bulunmaktadır. Etiketli ürünlerde Bakanlığının yetkilendirdiği kuruluşun adı-logosu, kod numarası, müteşebbis veya ürün sertifika numarası ve organik ürün logosu bulunmalıdır.
%100 Doğal, Hormonsuz, Hakiki, Köy ürünü, Saf, gibi tanımlanan ürünler Organik Ürün değildir.
Dünya Tarım Hareketleri Federasyonu’nun (IFOAM) 2015 Yılı Yıllık Raporuna göre
2014 yılında Dünyada 172 ülkede yaklaşık 43,7 milyon hektar organik tarım alanında 2,3 milyon organik üretici tarafından organik tarım yapıldı.
Dünyadaki tarım alanlarının %1’inde organik tarım yapılıyor ve organik tarım alanları 1999 yılına göre %300 artmış durumda, Dünyadaki organik tarım alanlarının %40’ı Okyanusya, %27’si Avrupa, %15’i Latin Amerika, %8’i Asya, %7’si Kuzey Amerika ve %3’ü Afrika’da bulunuyor
Organik üreticilerin bölgesel dağılımı ise %40 Asya, %26 Afrika, %17 Latin Amerika, %15 Avrupa, %1 Kuzey Amerika ve Okyanusya olarak sıralanıyor.
2014 yılı başı itibariyle dünya organik tarım ticaretine ve iç pazar tüketimine konu olan değer 80 milyar dolardır. Dünyada kişi başına en çok organik ürün tüketen ülkeler arasında İsviçre, Lüksemburg, Danimarka geliyor.
Sürdürülebilir tarım ve kalkınma açısından birçok hükümet ve ulusal ve uluslararası kuruluşlar organik tarımın yaygınlaştırılması, organik gıda pazarı ve ticaretinin teşvik edilmesi için büyük çaba gösteriyor. (IFOAM / Dünya Tarım Hareketleri Federasyonu)
Ülkemizde Organik Tarım miktarının artması için; Organik tarımın teşviki kadar önemli olan diğer konu tüketicinin Organik ürün hakkında bilgilendirilmesidir.
Günümüzde teknolojinin artması ile birlikte bilginin geniş kitlelere ulaştırılması kolaylaşmıştır. Burada dikkat edilmesi gereken konu doğru bilginin ilgili kurumlarca tüketiciye ulaştırılarak doğru sanılan yanlış bilgilerin önüne geçilebilir. Tüketici gözünde Organik ürün sanılarak satın alınıp kullanılan; «%100 doğal, hormonsuz, hakiki, köy ürünü, saf» gibi ibareler yüzünden ürün memnuniyeti azalan, şikayetleri artan tüketici Organik üründen uzaklaşmaktadır.
Marketlerde Organik ürün bölümlerinin oluşturulması, tadım tanıtım etkinlikleri yapılarak ürün kalitesi, lezzeti ve güvenilirliği konusunda fark yaratılabilir.
Denetlene bilirlik özellikle ön plana çıkartılarak özellikle gıda güvenliği konusunda tüketici ikna edilebilir.
Organik Tarım Bölgeleri oluşturularak katılımı arttırıp bölgeye özel teşvikler, Üniversiteler ve özel sektör ile ortak çalışma, bölgesel şirketleşme vb. fırsatlar ile kalite, verim ve güvenlik arttırılarak hem iç pazarda hem de dış pazarda Markalaşma çalışmaları yapılabilir.