Mısır Rastığı
MISIR RASTIĞI (Ustilago maydis)
Hastalık Belirtisi:
Hastalık etmeni bir mantardır. Hastalık ertesi yıla bulaşık toprak ve hastalıklı bitki artıkları ile geçer ve toprakta 8 yıla kadar canlı kalabilir. 3-4 yapraklı devrede mısır bitkilerinde bulaşma olur. Yaşlı bitkilerin hastalanması oldukça güçtür.
Bulaşma;
Rüzgar, yağmur gibi mekanik yollarla veya böcek, insan ve hayvanların açtığı yaralar yoluyla olur.
Hastalığın gelişmesi
Çevre koşulları ve bitkinin büyüme durumu ile ilgili olup, bulaşma ve gal gelişmesi için en uygun sıcaklıklar 18-21°C’dir. Yağış hastalığın gelişmesinde önemli bir etkendir. Sulama, kurak bölgelerde hastalığın artmasına yol açar. İkincil bulaşmalar önceki yıllardan toprakta kalan dağılmış gallerdeki sporlarla olmaktadır. Mısır rastığı, bitkinin yaprak, sap, koçan, püskül ve erkek çiçekleri gibi tüm toprak üstü aksamında gal adı verilen şişkinlikler oluşturur.
Özellikle genç, aktif gelişme dönemindeki bitkilerde belirtiler çok şiddetlidir. Galler önceleri sert olup parlak, gri beyaz renkli bir zarla kaplıdır. Galin oluştuğu yere, büyüklüğüne, sayısına, püskül ve koçan çıkarma devresindeki enfeksiyon durumuna bağlı olarak zarar derecesi de değişir Koçan, erkek çiçekler ve boğumlarda çok zararlıdır. Hastalıklı bitkilerden alınan koçanlardaki daneler çürüklük etmenlerine karşı hassastır. Erken dönemdeki şiddetli bulaşma bitkinin ölümüne ve koçan çıkmamasına neden olur. Ülkemizde mısır ekilişi yapılan her yerde görülebilmektedir.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Hastalık etmeninin tek konukçusu mısır bitkisidir.
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler
Hastalıkla mücadele de kullanılan tek yöntem kültürel önlemlerdir.
Zararın önlenmesi veya en az düzeye indirilmesi için:
Sertifikalı tohumluk kullanılmalı veya hastalığın bulunmadığı alanlardan tohumluk alınmasına dikkat edilmelidir. Mısır rastığının zararlı olduğu yerlerde en az 3-4 yıllık bir ekim nöbeti uygulanmalıdır. Rastık galleri olgunlaşmadan kesilip yok edilmelidir. Rastıklı bitki artıkları ve galler ya çok derine gömülmeli veya yakılmalı, hayvanlara yedirilmemelidir. Böceklerle mücadele edilmeli, bitkinin yaralanması önlenmelidir. Analiz sonuçlarına göre dengeli gübreleme yapılmalı, özellikle gereğinden fazla azotlu gübre vermekten kaçınılmalıdır.
Kimyasal Mücadele
Hastalığa karşı etkili bir kimyasal mücadele yöntemi bulunmamaktadır