Hıyar Yetiştiriciliği
Hıyar bitkisi fazla soğuk ve sıcaklarda hastalanmayan bir yapısı vardır. Aşırı soğuklarda verim kaybı ve donma belirtileri ortaya çıkar. Yüksek sıcaklıklarda bitkilerde mantarsal hastalıkların artması ve terlemenin artması görülür. Bitki gelişmesini 15oC’ nin üzerindeki sıcaklıklarda sürdürmektedir.
Yetiştirme sıcaklığı gece optimum 15-18 oC olmakla beraber gündüz ise 20- 25 oC dir. 25 oC’nin üzerindeki sıcaklıklarda bitki boyu hızla uzar, boğum araları uzar ve birim alana alınan verim azalır. Bunun nedeni meyvelerin boğumlardan alınmasıdır. Sıcaklık 30oC’nin üzerine çıkınca bitkilerde geçici solgunluklar başlar, 40 oC’nin üzerinde ise yanıklar şeklinde bitki elden çıkar. Işık isteği kavun, karpuza göre daha azdır.
6000-8000 lüx ışık şiddeti hıyar için yeterlidir. Optimum ışık gereksinimi 15.000 lüx’tür. Nem bakımından pek seçici değildir. %90’a kadar olan nem koşullarında rahatlıkla gelişir. Nedenide hıyarın kökleri yüzlek, geniş yapraklı olduğundan, topraktan alınan su terleme ile kaybolan suya eşit olmamasıdır. Taze meyvesi tüketildiğinden meyvesi gevrek olabilmesi için %90’nın üzerindeki ortam nemini istemez.
Yüksek nemde başta mildiyö, botrytis gibi fungal hastalıklar çok iyi gelişir. %50’ nin altındaki nem hıyar için istenmez. Nem düşüklüğünde bitkide solgunluklar başlar, meyveler kartlaşır ve yeme değerini kaybeder. Toprak bakımından seçicidir. Nemli topraklarda iyi yetişir. Toprak yapısının tınlı-kumlu, kumlu-tınlı bünyeye sahip olması, tuz içeriğinin çok yüksek olmaması, PH nında hafif asidik (5,5-7,5) olması istenir. Toprak derin (40-50 cm), gevşek bünyeli, fazla kireç içermeyen, organik madde içeriği en az %5 olan topraklardan hoşlanır.
Yetiştirme Tekniği
Hıyarın çoğaltılabilmesi doğrudan tohum ekimi yapılmakla birlikte, erkenciliğin düşünüldüğü seralarda fide üretimi ile yapılmaktadır. 5-6 gerçek yaprağa ulaşınca fideler serada hazırlanan yerlere dikilir.
Dikim;
100 x 50 x 50 cm (2666 bitki/da) aralık ve mesafelerle dikilir.
Budama:
Serada yapılan yetiştiricilikte mutlak gereklidir. Çeşitlerin mono verim ve multi verim olmasına göre farklı budama yapıyoruz. Her iki bitkide de topraktan itibaren ilk 30-35 cm’lik kısmında boğumlardaki yaprakların koltuklarında bulunan koltuk sürgünleri temizlenmelidir. Aşağıdaki ilk 30-35 cm’lik kısmındaki koltukları temizlememizin sebebi iyi, kuvvetli, bir bitki gelişimini sağlamaktır. Varsa oluşmuş olan çiçekler çıkartılmalıdır.
Mono verimli çeşitlerde bitkinin büyüme gücüne göre koltuk sürgünleri 2. veya 3. Yaprak koltuğundan budanır. 6. Boğumdan sonra tepe vurup büyümeyi durdurabileceğimiz gibi tek ürün yetiştiriciliğinde 6 ay boyunca bitkinin serbest büyümesine izin verilebilir. Multi verimliler de koltuk sürgünlerini temizliyoruz, hiç koltuk sürgünü kalmıyor.
Bu çeşitlerde de istediğimiz zaman ana gövdenin büyümesini durdurabiliriz. Belli bir süre sonra her iki çeşitte de alttaki yapraklar sararmaya başlıyor ve çok büyüyorlar ise bunların aşırı şekilde besin maddesi tüketmesini engellemek amacıyla temizlenmeleri gerekmektedir.
Sulama:
Hıyarda susuz yetiştiricilik mümkün değildir. Her gün hasat edilebilir, hasadın hemen ardından sulama yapılmalıdır. Hıyarın kökleri çok yüzlek olduğundan sulama sık ve azar azar verilmelidir. Susuzluk durumunda geçici solgunluklar görülebilir.
Gübreleme:
15-20 ton/da verim alındığı 6 aylık periyotta 15 günlük aralıklarla 12 kez gübreleme yapılmalıdır. P2O5 ‘in tamamı taban gübresi olarak verilir.
Tozlanma ve Döllenme
Hibritler gynoik-partenokarpik olduğundan bu çeşitlerde tozlanma istenmemektedir. Tozlanma olacak olursa yumru meyve eldesi söz konusu oluyor. Döllenme olmadan meyve elde edilmektedir.
