Hıyar Hastalık ve Zararlıları
HIYAR YAPRAK LEKESİ (Ulocladium cucurbitae)
Hastalık Belirtisi
Hıyar yaprak lekesi etmeni bir fungus olup, hastalıklı bitki artıklarında bir yıldan daha uzun süre canlılığını sürdürür. Sıcak koşullarda oluşur ve hızla yayılır. Gece ve gündüz sıcaklık farklılıkları hastalığın gelişimini teşvik eder. Hıyar yaprakları üzerindeki ilk belirtiler 1–2 mm çapında ve koyu kahverengindedir. Daha sonraları merkezi bej etrafı koyu kahve bir halka ile çevrili 6-7 mm çapında lekeler oluşur.
Lekelerin birkaçı birleşerek daha büyük düzensiz bir şekil alabilir ancak bej renkli merkezleri kalır. İlk belirtiler enfeksiyondan bir hafta sonra görülür. Yağmurlama sulama, hava akımı, ilaçlamalar veya çiğ ile yayılmaktadır. Yüksek sıcaklık ve nem varsa lekeler sezon boyunca gelişmiş yapraklar üzerinde ortaya çıkar. Meyvede enfeksiyon görülmez. Fungus özellikle örtüaltı hıyar yetiştiriciliğinde görülür.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:
Bu hastalığın konukçusu hıyar bitkisidir.
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler
Seralarda havalandırmaya özen gösterilmelidir. Sık sulamadan kaçınmalıdır. Hastalık belirtisi gösteren bitkiler toplanarak imha edilmelidir.
Kimyasal Mücadele
Kimyasal ilaçlama yeşil aksam ilaçlamaları şeklinde uygulanır. Serada ilk belirtilerin görülmesiyle ilaçlamaya başlanmalıdır. Hastalığın şiddeti, iklim koşulları ve ilacın etkinlik süresi dikkate alınarak ilaçlamaya devam edilmelidir.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.
HIYAR KÖŞELİ YAPRAK LEKESİ (Pseudomonas syringae pv.lachrymans)
Hastalık Belirtisi:
Çenek yapraklarda şeffaf, düzensiz, yağ lekeleri oluşur. Gerçek yapraklarda ise damarlarla sınırlanmış, köşeli, zamanla delinen yağ lekeleri görülür. Yaprakların alt yüzeyinde sabahın erken saatlerinde bakteriyel akıntı görüldüğünden hastalığa gözyaşı hastalığı da denmektedir. Meyvelerde küçük, yuvarlak, hafifçe çökük, sarı lekeler oluşur. Zamanla bu meyvelerde çürüme meydana gelir.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler :
Hıyar ve diğer kabakgiller
Bulaşma yolları
Bulaşık tohumlar hastalığın bulaşmasını sağlar. Toprakta kalan hastalıklı bitki artıkları da bulaşmayı gerçekleştirir. Hastalığın yayılmasında sulama suyu da etkilidir
Mücadele Yöntemleri:
Kültürel Önlemler:
Temiz tohum kullanılmalıdır. Hastalıklı bitki artıkları seralardan uzaklaştırılarak imha edilmelidir. Hastalığın görüldüğü seralarda en az 2 yıl süreyle ekim nöbeti uygulanmalıdır.
Kimyasal Mücadele:
Yeşil aksam ilaçlamaları hastalık görülmeden ya da az sayıda bitkide lekeye rastlanıldığında koruyucu olarak yapılır. Yaprakların özellikle alt yüzeylerinin ilaçlanmasına özen gösterilmeli, ilaçlamalar 10 gün ara ile en az 3 uygulama olarak yapılmalıdır.
Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.
HIYAR MOZAİK VİRÜSÜ (Cucumber mosaic cucumovirus- CMV)
Hastalığın etmeni :
Hıyar mozaik virüsü ve bu virüsün ırklarıdır.
Hastalık Belirtisi
Hastalığın ilk belirtisi yapraklarda damarlar arasında küçük sarı yeşil lekeler şeklinde görülür. Bu ilk belirtilerden sonra bitkinin tümünde şiddetli bir mozaik (sarı-yeşil lekelenme) meydana gelir Daha ileri dönemde damarlar arasındaki koyu yeşil alanlarda kabarcıklaşma başlar. Meyvelerde ise koyu yeşil renkli lekelerle birbirine karışmış açık sarımsı- yeşil lekeler oluşur. Koyu yeşil kısımlarda genellikle siğil benzeri çıkıntılar veya kabartılar gelişir. Meyvelerde şekil bozuklukları oluşur.
Bulaşma yolları
Hastalıklı bitki artıklarında ve yabancı otlarda yaşamını devam ettirebilir. Etmen 60’dan fazla yaprak biti türü (özellikle Myzus persicae, Aphis gossypii, A. Craccivora ve Acyrthosiphon pisum) ile taşınır. Bitki özsuyu ile mekanik olarak taşınır.
Hastalığın Görüldüğü Bitkiler
Hıyar, kavun, karpuz, kabak, domates, biber, börülce, muz ve mısır etmenin konukçuları arasındadır.
Mücadele Yöntemleri
Virüs hastalıklarına karşı Kimyasal Mücadele yoktur.
Kültürel Önlemler
Yaprak bitleri ile mücadele edilmelidir. Hastalıklı bitkiler imha edilmelidir. Üretim alanında bakım işlemleri sırasında eller ve aletler % 1’lik , % 10 ‘luk trisodyum fosfat ya da çamaşır suyu ile dezenfekte edilmelidir. Tarla yabancı otlardan temizlenmelidir. Dayanıklı çeşit kullanılmalıdır. Hastalıklı bitkilerden tohum alınmamalıdır. Sertifikalı tohum kullanılmalıdır.
