Çeltik Tepegöz

TEPEGÖZ (Triops spp.)

Tanımı ve Yaşayışı

Tepegözün genel görünümü, baş kısmını ve bacaklarını da kaplayan yassı bir kalkan biçimindedir. Ergin zeytin grisi renkte, uzunluğu ≤5 cm’dir. Vücut levha şeklinde pullarla kaplıdır. Ergin dişinin yumurta bırakması sıcaklığa, toprak karakterine ve çeltik tavalarına su basmasına göre değişmektedir. Yumurtalar portakal renginde olup, keseler içerisinde bulunur. Takip eden ilkbaharda tarlalara su verilince açılır, senede bir veya daha fazla dol verebilir. Beş larva donemi geçirdikten sonra ergin olur.

Zarar Şekli

Tepegözün ergin ve larvası cetlikte çimlenme devresinde kuvvetli ağızlarıyla taneleri taşımakta, devamlı hareket edip toprağı karıştırarak çimlenen tanelerin toprağa tutunup köklenmesine engel olmakta, çimlenmiş olanların tepelerini kopararak gelişmeyi durdurup tavaların bozulmasına sebep olmaktadır. Ayrıca çeltik tarlalarındaki sivrisinek larvaları ve yumurtaları ile de beslenmektedir. Marmara ve Karadeniz bölgelerinde çeltik alanlarında görülen bu zararlı, ekonomik önemde zarar yapmadığı için ülkemizde Kimyasal mücadele yapılmamaktadır.

Konukçuları

Başlıca konukçusu cetliktir.

Mücadele Yöntemleri

Kültürel Önlemler

Çeltik tavalarının çok güzel tesviye edilmesi sonucu çimlenme devresinde su kesimi sırasında tavalarda su havuzcukları oluşmayacağından kuruda kalan zararlıyı güneş ışınları etkileyerek kısa zamanda ölümlere neden olmaktadır.

Kimyasal Mücadele

Çeltiğin çimlenme devresinde su kesimini müteakip bitkinin toprağa iyice tutunmasından sonra yapılmalıdır. Bu ekim zamanına göre değişmekle beraber genellikle mayıs ayına denk gelmektedir. Tavalar içerisinde su birikintilerinde toplanan zararlıya karşı satıh ilaçlamaması şeklinde Kimyasal mücadele uygulanır.

Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: İl/ilçe Müdürlükleri ve reçete yazma yetkisi bulunan kişilerce belirlenmelidir.