Badem İstatistikleri
Badem İstatistikleri 2000-2023
| Piyasa yılı | Üretim (Ton) | İthalat (Ton) | İhracat (Ton) | Yeterlilik derecesi (%) |
|---|---|---|---|---|
| 2000/'01 | 47 000 | 7 039 | 1 229 | 88,8 |
| 2001/'02 | 42 000 | 5 629 | 1 007 | 89,9 |
| 2002/'03 | 41 000 | 3 331 | 619 | 93,7 |
| 2003/'04 | 41 000 | 5 233 | 1 310 | 91,1 |
| 2004/'05 | 37 000 | 6 854 | 2 136 | 88,5 |
| 2005/'06 | 45 000 | 4 996 | 2 072 | 93,8 |
| 2006/'07 | 43 285 | 6 312 | 2 024 | 90,8 |
| 2007/'08 | 50 573 | 10 130 | 6 653 | 93,5 |
| 2008/'09 | 52 774 | 19 674 | 9 349 | 83,4 |
| 2009/'10 | 54 844 | 22 035 | 9 475 | 81,1 |
| 2010/'11 | 55 398 | 23 030 | 13 433 | 85,0 |
| 2011/'12 | 69 838 | 34 626 | 19 537 | 82,0 |
| 2012/'13 | 80 261 | 25 774 | 19 664 | 92,8 |
| 2013/'14 | 82 850 | 30 413 | 22 670 | 91,3 |
| 2014/'15 | 73 230 | 18 542 | 12 636 | 92,4 |
| 2015/'16 | 80 000 | 20 921 | 12 696 | 90,5 |
| 2016/'17 | 85 000 | 36 241 | 19 149 | 83,0 |
| 2017/'18 | 90 000 | 49 415 | 20 988 | 75,7 |
| 2018/'19 | 100 000 | 50 036 | 28 901 | 82,3 |
| 2019/'20 | 150 000 | 58 528 | 18 562 | 78,7 |
| 2020/'21 | 159 187 | 77 313 | 42 826 | 81,9 |
| 2021/'22 | 178 000 | 78 800 | 40 993 | 82,2 |
| 2022/'23 | 190 000 | |||
| 2023/'24 | 170 000 |
Badem, Orta Doğu ve Orta Asya’ya özgü bir ağaç yemiş türüdür. Tek başına atıştırmalık olarak tüketilebilen, çeşitli yemeklerde bileşen olarak kullanılabilen veya badem sütü, tereyağı ve un gibi ürünlere dönüştürülebilen popüler ve çok yönlü bir besindir. İyi bir sağlıklı yağ, protein ve E vitamini, magnezyum ve potasyum gibi çeşitli vitamin ve mineral kaynaklarıdır. Badem çiğ, kavrulmuş veya beyazlatılmış olarak tüketilebilir. Ayrıca fırıncılık, yoğurt ve diğer tatlılar için sos olarak ve köriler ve salatalar gibi lezzetli yemekler gibi çeşitli mutfak uygulamalarında da kullanılırlar. Badem yağı yemek pişirmede ve aromaterapi için taşıyıcı yağ olarak da kullanılır.
Üretim açısından dünyanın en büyük badem üreticisi Amerika Birleşik Devletleri’dir, onu İspanya ve İtalya izlemektedir. USDA’ya göre 2020/2021’deki toplam badem üretimi 3,2 milyar pound civarındaydı.
İstatistik açısından USDA, 2020’de Amerika Birleşik Devletleri’ndeki toplam badem ağaçlarının 1,2 milyon dönüm civarında olduğunu bildirdi. ABD’de en çok badem üreten eyaletler California, New York ve Arizona’dır.
İhracat açısından, bademin ana ihracatçıları Amerika Birleşik Devletleri, İspanya ve İtalya’dır. Badem ihracatının ana destinasyonları Avrupa Birliği, Çin ve Hindistan’dır.
Tüketim açısından badem dünya çapında popüler bir atıştırmalıktır ve genellikle fırınlama, pişirme ve yağ kaynağı olarak kullanılır. Badem ayrıca yüksek protein, lif ve sağlıklı yağ içeriğinin yanı sıra iyi bir E Vitamini, magnezyum ve potasyum kaynağı olarak bilinir. Badem sütü, tereyağı ve un üretiminde de kullanılırlar.
İhracat açısından Türkiye, ana varış noktaları Avrupa Birliği, Rusya ve Amerika Birleşik Devletleri olmak üzere önemli bir badem ihracatçısıdır. Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) göre, 2020 yılında Türkiye’den yapılan toplam badem ihracatı 1,5 milyar dolar civarında gerçekleşti.
Badem ayrıca kalori bakımından nispeten düşüktür ve besin açısından yoğun bir gıda olarak kabul edilir, yani nispeten az kalori karşılığında yüksek düzeyde besin sağlarlar. Ayrıca glütensiz olmaları, glüten intoleransı olan kişiler için popüler bir yiyecek seçeneği olmalarını sağlar. Bazı araştırmalar, badem tüketmenin kalp hastalığı riskini azaltmak, kan şekeri kontrolünü ve kilo yönetimini iyileştirmek gibi sağlık yararları olabileceğini düşündürmektedir.
Kaynak / Turkstat – Eurostat – FAO
